Αρχαία Ελληνική Τέχνη
Μια ιστορία με εικόνες
ΜΟΝΙΜΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η νέα Έκθεση, με τον επεξηγηματικό υπότιτλο Μια Ιστορία με Εικόνες, διατήρησε τη χρονολογική δομή στην οργάνωση 400 περίπου αντικειμένων, τα οποία χρονολογούνται από τη 2η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ., αλλά στηρίζει και αναπτύσσει την αφήγησή της επάνω στην εικόνα.
Κατά τη διάρκεια της μακράς περιόδου που καλύπτει η συγκεκριμένη Έκθεση, σημειώθηκαν σημαντικές κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις, μεταξύ των οποίων η γένεση της αρχαίας ελληνικής πόλης, η εμφάνιση της δημοκρατίας και η δημιουργία των πρώτων αυτοκρατοριών της Μεσογείου.
Κάθε μία από αυτές τις εξελίξεις άφησε το αποτύπωμά της στην τέχνη της εποχής και παρήγαγε εικόνες που αντανακλούν διαφορετικές κοινωνικές αξίες και πρότυπα.
ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η αρχαία ελληνική πόλη αποκαλείται συχνά και «πόλη των εικόνων». Λίγοι είναι οι αρχαίοι πολιτισμοί που απεικόνισαν τους θεούς και τους ήρωες, τους μύθους τους, την καθημερινή ζωή και τον θάνατο με τόση λεπτομέρεια. Η εικονιστική τέχνη δεν διακόσμησε μόνο δημόσια κτήρια και αντικείμενα πολυτελείας, αλλά και αντικείμενα καθημερινής και προσωπικής χρήσης.
Οι θεματικά οργανωμένες προθήκες προσφέρουν μια συνθετική προσέγγιση στις κοινωνίες του Αιγαίου και της ηπειρωτικής Ελλάδας κατά τους προϊστορικούς και ιστορικούς χρόνους. Το διαχρονικό ταξίδι εστιάζει στις τεχνοτροπικές μεταμορφώσεις της ελληνικής τέχνης και διερευνά τον μεταβαλλόμενο ρόλο των εικόνων καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας.
Η Έκθεση περιλαμβάνει πήλινα αγγεία, λίθινα αντικείμενα και πήλινα ειδώλια, μαρμάρινα γλυπτά και ανάγλυφα, χάλκινα και γυάλινα σκεύη, χρυσά κοσμήματα, καθώς και μια αντιπροσωπευτική επιλογή από σφραγίδες και νομίσματα.
ΕΜΠΟΡΙΟ – ΠΟΛΕΜΟΣ – ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Πέρα από την αισθητική απόλαυση, η Έκθεση έχει ως στόχο να προσφέρει μια νέα ματιά στις αρχαίες ελληνικές κοινωνίες. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν τα αντικείμενα μέσα στο ιστορικό τους πλαίσιο και τη διαχρονία, ενώ καλούνται να αναλογιστούν τη συμβολική τους διάσταση, καθώς και τη δύναμη που έχουν οι εικόνες να μεταφέρουν μηνύματα και ιδεολογίες. Για παράδειγμα, τα αγγεία της Γεωμετρικής περιόδου με τις νεκρικές και ηρωικές παραστάσεις δεν αντιμετωπίζονται μόνον ως δείγματα τεχνικής τελειότητας, αλλά και ως αποτέλεσμα δημογραφικών και κοινωνικών εξελίξεων που κατέστησαν αναγκαία τη δημιουργία μη-προφορικών μορφών επικοινωνίας.
Η πλούσια εικονογραφία του οπλίτη της Αρχαϊκής περιόδου δεν αναφέρεται μόνον στην πολεμική του δραστηριότητα, αλλά αντικατοπτρίζει και τον σημαίνοντα ρόλο των οπλιτών/πολιτών στο κοινωνικό γίγνεσθαι των ελληνικών πόλεων-κρατών.
Επίσης, διερευνώνται ορισμένα λιγότερο γνωστά θέματα, όπως η σχέση της λαϊκής λατρείας – που αποτυπώνεται στα πολυάριθμα πήλινα ειδώλια θεοτήτων – με την επίσημη θρησκεία˙η σημασία του φανταστικού και του παραλόγου – όπως εκφράζεται μέσα από τις συχνότατες απεικονίσεις μιξογενών πλασμάτων (Κενταύρων, Σατύρων, κ.λπ.) – σε μια κοινωνία όπου επικρατούσε το μέτρο και η λογική.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Παρομοίως, γυναικείες μορφές σε αττικά ερυθρόμορφα αγγεία δεν εξετάζονται μόνο ως ρεαλιστικές απεικονίσεις Αθηναίων γυναικών, αλλά και ως εικόνες που απηχούν κυρίαρχες νοοτροπίες σχετικά με τους ρόλους των δύο φύλων στην Κλασική Αθήνα. Ταυτόχρονα, δίνεται έμφαση σε στοιχεία πολιτιστικής αλληλεπίδρασης και στον ρόλο των ξένων επιρροών στην εξέλιξη των καλλιτεχνικών τάσεων και κατασκευαστικών τεχνικών.
Παρέχεται, έτσι, η δυνατότητα στους επισκέπτες να εντάξουν τις πληροφορίες που παίρνουν από τα αρχαία έργα μέσα σε ένα ευρύτερο πολιτισμικό πλαίσιο, να εξοικειωθούν με εναλλακτικούς τρόπους «ανάγνωσης του παρελθόντος» και να αναπτύξουν μια πιο δημιουργική σχέση με τα εκθέματα.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Η τελευταία ενότητα της Έκθεσης είναι αφιερωμένη σε μια ξεχωριστή, αλλά εξίσου συναρπαστική πτυχή της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας: τα τεχνολογικά της επιτεύγματα. Σύντομες ταινίες, περιστρεφόμενες πινακίδες και άλλες διαδραστικές εφαρμογές αποκαλύπτουν τα μυστικά των μεθόδων κατεργασίας και των εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή πήλινων αγγείων και ειδωλίων, χάλκινων όπλων, χρυσών κοσμημάτων και γυάλινων σκευών.
