Η επιτύμβια στήλη του Παγχάρους

Η στήλη βρέθηκε στον Πειραιά. Ήταν το επιτύμβιο μνημείο του Παγχάρους, γιου του Λεωχάρους, σύμφωνα με την επιγραφή που είναι χαραγμένη κάτω από τους δυο διακοσμητικούς ρόδακες. Στο μέσον της στήλης υπάρχει παράσταση με σκηνή μάχης, που διαχωρίζεται με κυμάτιο από την ανάγλυφη λουτροφόρο στο κάτω μέρος. Η λουτροφόρος, κατεξοχήν γαμήλιο αγγείο, υποδηλώνει ότι ο νεκρός ήταν νέος, σε ηλικία γάμου.

Στην κεντρική παράσταση απεικονίζονται ένας οπλίτης μαχόμενος με έναν έφιππο, ενώ ανάμεσά τους βρίσκεται ένας δεύτερος οπλίτης, σχεδόν πεσμένος. Ο οπλίτης στα αριστερά, ο οποίος ταυτίζεται με το νεκρό Παγχάρη, φέρει πλήρη πολεμική εξάρτυση, φοράει χιτώνα, θώρακα και κράνος με πλούσιο λοφίο, ενώ κρατάει ασπίδα και ξίφος. Κινείται αποφασιστικά εναντίον του ιππέα, υπερασπιζόμενος τον πληγωμένο συμπολεμιστή του, ο οποίος, υψώνει με το αριστερό χέρι την ασπίδα, σε μια ύστατη προσπάθεια άμυνας. Ο ιππέας έχει στο αριστερό χέρι τα ηνία του αλόγου και υψώνει το δεξί χέρι με το οποίο κρατούσε το δόρυ, πιθανώς αποδοσμένο ζωγραφικά. Διακρίνεται η θήκη του ξίφους στο αριστερό τμήμα του κορμού. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου και η πλούσια νεανική κόμη που παραπέμπουν σε προσωπογραφίες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, υποδηλώνουν ότι ο έφιππος εχθρός είναι Μακεδόνας.

Χρονολογείται στο γ΄ τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. Ενισχύεται έτσι η άποψη, ότι ο Παγχάρης ήταν ένας από τους Αθηναίους που έπεσαν ηρωικά στη μάχη της Χαιρώνειας υπερασπιζόμενοι την ελευθερία της πόλης τους.