EN

ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

Κυκλαδίτισσες:
Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2024 ΕΩΣ 4 ΜΑΪΟΥ 2025

Η ΕΚΘΕΣΗ

Οι Κυκλάδες, γνωστές για την ομορφιά και τη σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά τους, αποτέλεσαν διαχρονικά το λίκνο ενός πολιτισμού που ύμνησε τη γυναίκα όσο λίγοι στον κόσμο.

Η έκθεση Κυκλαδίτισσες. Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης αποτίνει φόρο τιμής στις γυναίκες των Κυκλάδων, φωτίζοντας τη ζωή και τον ρόλο τους στις κοινωνίες των νησιών του Αρχιπελάγους από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι και τον 19ο αιώνα. Πάνω από 180 εμβληματικά έργα, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων, ενώ άλλα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, αποκαλύπτουν τον γοητευτικό κόσμο των γυναικών, οι οποίες βγαίνουν από την αφάνεια και μας διηγούνται τις άγνωστες ιστορίες τους.

Έργα μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας σκιαγραφούν την υπόσταση της Κυκλαδίτισσας ως θεά, ιέρεια, λατρεύτρια, μητέρα, σύζυγο, έμπορο, αγωνίστρια, διανοούμενη και άλλοτε ως εικόνα φόβου, ως θύμα έμφυλης βίας ή ως αντικείμενο πόθου. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τρία έργα λόγω μοναδικότητας και μεγέθους: η κολοσσική Κόρη της Θήρας των αρχαϊκών χρόνων, η οποία εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό, η εμβληματική τοιχογραφία των «Γυναικών στο Άδυτο» από το Ακρωτήρι της Θήρας και η Άρτεμις Ελαφηβόλος από τη Δήλο, ένα άγαλμα της Ελληνιστικής περιόδου, το οποίο για πρώτη φορά εκτίθεται εκτός νησιού.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Ημερομηνίες

12 Δεκεμβρίου 2024 – 4 Μαϊου 2025

Χώρος

Μέγαρο Σταθάτου
Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1

Εισιτήρια

Γενική είσοδος: €18
Μειωμένο εισιτήριο: €14
Cycladic Friends: Δωρεάν
Περιλαμβάνει είσοδο και στις Μόνιμες εκθέσεις.

Ξεναγήσεις

Πέμπτη 18:00–19:00
Σάββατο 13:00–14:00
Κυριακή 13:00–14:00 & 15:00-16:00 (από 2/2)

Εισιτήρια Ξεναγήσεων

Κανονικό: €22
Μειωμένο: €18
Cycladic Friends: Δωρεάν
*Το εισιτήριο της ξενάγησης είναι διαθέσιμο μόνο ηλεκτρονικά.
Περιλαμβάνει είσοδο και στις Μόνιμες εκθέσεις.
«Είμαστε περήφανοι που η πρώτη συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων είναι μια μεγάλη αρχαιολογική έκθεση που αφορά τη Γυναίκα. Τη Γυναίκα του Αιγαίου και την ιστορία της, όπως αυτή εξελίχθηκε στο πέρασμα των αιώνων».
Σάντρα Μαρινοπούλου, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου

ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

01
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
02
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
03
Μαρμάρινο άγαλμα της θεάς Άρτεμης από την Παλαιόπολη της Άνδρου, 2ος αι. μ.Χ.
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
04
Μαρμάρινο άγαλμα κολοσσικής Κόρης από τη Θήρα, 600-575 π.Χ. (;)
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Γενική άποψη της έκθεσης
05
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
06
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
07
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
08
Τοιχογραφία με Γυναίκες στο «άδυτο» («Λατρεύτριες») από την Ξεστή 3 του Ακρωτηρίου της Θήρας, περ.1600 π.Χ.
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
09
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
10
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
11
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
12
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
13
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
14
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
15
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
16
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
01
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
02
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
03
Μαρμάρινο άγαλμα της θεάς Άρτεμης από την Παλαιόπολη της Άνδρου, 2ος αι. μ.Χ.
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
04
Μαρμάρινο άγαλμα κολοσσικής Κόρης από τη Θήρα, 600-575 π.Χ. (;)
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
05
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
06
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
07
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
08
Τοιχογραφία με Γυναίκες στο «άδυτο» («Λατρεύτριες») από την Ξεστή 3 του Ακρωτηρίου της Θήρας, περ.1600 π.Χ.
Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
09
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
10
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
11
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
12
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
13
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
14
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
15
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
16
Γενική άποψη της έκθεσης
Φωτo. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Η έκθεση καλεί τον επισκέπτη να ανακαλύψει ξανά την ιστορία των γυναικών που διαμόρφωσαν με τον δικό τους, μοναδικό τρόπο την πολιτιστική ταυτότητα των Κυκλάδων.

Γιατί όμως οι Κυκλαδίτισσες;

Το νησιωτικό σύμπλεγμα προσφέρει πληθώρα πηγών που σχετίζονται με τους πολλαπλούς ρόλους που κλήθηκαν οι γυναίκες να υπηρετήσουν στα νησιά του Αιγαίου. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί η ιστορία τους μέσα από την ανάλυση των αρχαιολογικών και ιστορικών πηγών με τρόπο συνεχή και εύληπτο, ιδιαιτέρως στο πλαίσιο μιας έκθεσης που να απευθύνεται στο ευρύ κοινό.

Η έκθεση θέτει την Κυκλαδίτισσα στο επίκεντρο όχι μόνο γιατί μπορεί να αφηγηθεί την ιστορία των νησιών με έναν διαφορετικό τρόπο σε σχέση με την ιστορία «των ανδρών», αλλά και γιατί οι Κυκλαδίτισσες παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες ομοιότητες και διαφοροποιήσεις στους ρόλους τους μέσα στον χρόνο.

«Ανακαλύψαμε αυτές τις ιστορίες και τις διασυνδέσεις σαν να ξεφλουδίζουμε ένα κρεμμύδι. Αφαιρέσαμε τα φίλτρα των ανδρών για να φτάσουμε στον πυρήνα και να δούμε τι μας λένε οι γυναίκες των Κυκλάδων, που σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν μελετηθεί καθόλου και είναι κλασικά αποσιωπημένες οι ιστορίες τους».
Παναγιώτης Π. Ιωσήφ, Επιστημονικός Διευθυντής του Μουσείου
Φωτογραφία από Aρχείο Bend

Οι Κυκλαδίτισσες είναι εκείνες οι γυναίκες που θεοποιούνται στην Προϊστορία αποτελώντας κύρια έκφραση του θείου. Είναι οι γυναίκες που περιθωροποιούνται στα πρώιμα ιστορικά χρόνια πριν αρχίσουν να καταλαμβάνουν σημαντική έως και κυρίαρχη θέση στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Είναι οι ταξιδιώτισσες που από μέρη μακρινά έρχονται και συναντούν τη μοίρα τους στις Κυκλάδες. Οι θεές και αγίες των θρησκειών των νησιών που προσφέρουν ανακούφιση και γιατρειά. Αυτές που από θεές της φύσης και της γονιμότητας μετατρέπονται σε προστάτιδες της θάλασσας και των ναυτικών. Είναι οι δυναμικές γυναίκες που επηρέασαν μετέπειτα τη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους και συνέβαλαν τα μέγιστα στην Ελληνική Επανάσταση ορμώμενες από τη νησιωτικότητα του τόπου τους.

Πρόκειται για τη δεύτερη έκθεση που εντάσσεται στη νέα σειρά αρχαιολογικών εκθέσεων «Ιστορίες Ανθρώπων» του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, η οποία προσεγγίζει ιστορίες για τον βίο, τα ήθη και τα έργα των θνητών, που επηρέασαν μετέπειτα τη ζωή και τις αντιλήψεις των μεταγενέστερων γενεών. Ως εκ τούτου, η έκθεση για τις Κυκλαδίτισσες αποκτά και έναν χαρακτήρα έντονα συναισθηματικό, καθώς η προβολή των άγνωστων ιστοριών τους μας θυμίζει ότι πίσω από τον σπουδαίο νησιωτικό πολιτισμό βρίσκονταν ανέκαθεν οι γυναίκες που άφησαν το σημάδι τους  στην ιστορία.

Η έκθεση, η οποία αποτελεί την πρώτη κοινή δράση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε εφαρμογή του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφηκε στις 17 Μαΐου του 2024 με στόχο τη μελέτη και την προβολή του Κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, θα ταξιδέψει στον τόπο καταγωγής των ευρημάτων και θα παρουσιαστεί αυτούσια στο ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήρας.

ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

«Οι Κυκλαδίτισσες δε μοιάζουν με καμία έκθεση που έχεις δει ως τώρα. Αν είναι να δεις μόνο μία έκθεση φέτος, δεν το συζητάμε, οι Κυκλαδίτισσες του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης θα είναι αυτή. Και θα σου πούμε γιατί.» In2life.gr
«…Μια έκθεση που τορπιλίζει την ασφάλεια του ανθρώπου του ορθολογισμού και της τεχνολογίας. Που ζει ναρκισσιστικά και πράττει αλαζονικά έναντι του παρελθόντος, θεοποιώντας το παρόν και την παντοδυναμία της εποχής του…» Εφημερίδα των Συντακτών
«…Μπαίνοντας στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, νιώθεις πως ο χρόνος σταματά. Οι ψίθυροι που νομίζεις ότι ακούς, μοιάζουν να έρχονται από άλλες εποχές, από γυναίκες που άφησαν το σημάδι τους στις Κυκλάδες αιώνες πριν» News247
«Τα μηνύματα μιας συγκλονιστικής έκθεσης για τις γυναίκες των Κυκλάδων από τους προϊστορικούς χρόνους έως τον 19ο αιώνα.»
ΤΟ ΒΗΜΑ
«…Κυκλαδίτισσες χωρίς φίλτρα. Ο ρόλος και η ιστορία των γυναικών από την αρχαιότητα έως τον 19ο αιώνα!…» Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό! Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.» LIFO
«Μέσα από τόσο καλοστημένες εκθέσεις, όπως οι “Κυκλαδίτισσες”, που μετά και από την περσινή “Χαιρώνεια”, μας έχει συνηθίσει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, τόσο εμείς όσο και οι μικρότεροι/ες φεύγουμε με πολύ περισσότερες γνώσεις, εικόνες και τροφή για σκέψη και συζήτηση…» Αθηνόραμα
«Είδαμε τη σαρωτική έκθεση «Κυκλαδίτισσες» -Τόλμη, συναίσθημα και απρόσμενοι διάλογοι στα βάθη των αιώνων.» iefimerida.gr
«Εντυπωσιακή έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης μάς ξεναγεί σε άγνωστες ιστορίες για τις γυναίκες των Κυκλάδων, από την αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα, με αριστουργήματα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο αθηναϊκό κοινό!» ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
«Οι Κυκλαδίτισσες και οι άγνωστες ιστορίες τους πρωταγωνιστούν σε μια πρωτόγνωρη αρχαιολογική έκθεση.» Euronews

Συνδιοργάνωση

Υπουργείου Πολιτισμού-Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων
Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

Επιμέλεια

Δρ Δημήτριος Αθανασούλης, Διευθυντής Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

Καθ. Παναγιώτης Π. Ιωσήφ, Επιστημονικός Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Καθηγητής Αρχαίας και Μεσαιωνικής Νομισματικής, Πανεπιστήμιο Radboud, Nijmegen, Ολλανδία

Επίκ. καθ. Ιωάννης Δ. Φάππας, Επιστημονικός Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός

Μουσειογραφικός σχεδιασμός: Δέσποινα Τσάφου

Αρχιτεκτονική επιμέλεια: Κατερίνα Αποστόλου – ΑΚΑ Apostolou Colakis architects

Μελέτη Φωτισμού

ASlight (Άννα Σμπώκου, Κάτια Μήλια, Γιούλη Στυλιανίδου)

Οπτική Ταυτότητα

BEND

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ & ΙΔΡΥΜΑΤΑ

Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού, Αρχαιολογική Συλλογή Σερίφου, Αρχαιολογική Συλλογή Σικίνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου, Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου, Αρχαιολογικό Μουσείο Κέας, Αρχαιολογικό Μουσείο Κύθνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου, Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Σίφνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου, Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, Ιερά Μητρόπολη Παροναξίας, Ιερός ναός Παναγίας Ελεούσας, Χώρα, Νάξος, Ιερά Μητρόπολη Σύρου-Τήνου-Άνδρου-Κέας-Μυκόνου-Μήλου-Σίφνου-Σερίφου-Κιμώλου-Κύθνου-Φολεγάνδρου-Σικίνου, Ιερός ναός Αγίας Τριάδας, Αδάμαντας, Μήλος, Ιερός ναός Παναγίας Κορφιάτισσας (Γενεσίου της Θεοτόκου), Πλάκα, Μήλος, Ιερός ναός Αγίας Τριάδας, Μεγάλο Χωριό, Σέριφος, Ιερά Μητρόπολη Θήρας, Αμοργού και Νήσων, Ιερά μονή Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, Αμοργός, Καθολική Αρχιεπισκοπή Νάξου-Τήνου-Άνδρου-Μυκόνου, Καθολικός μητροπολιτικός ιερός ναός Υπαπαντής του Κυρίου, Χώρα, Νάξος, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Επιγραφικό Μουσείο Αθήνα, Ιδιωτική συλλογή (Ε.Κ.), Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΑΓΟΡΑ

Πρόκειται για δίγλωσσο κατάλογο που εκδίδεται στο πλαίσιο της νέας σειράς αρχαιολογικών εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης «Ιστορίες Ανθρώπων» με τίτλο: «Κυκλαδίτισσες. Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων». Ο κατάλογος παρουσιάζει τις μεταμορφώσεις και τους πολλαπλούς ρόλους των γυναικών που όρισαν την ιστορία του Αρχιπελάγους στη διαχρονία και αναδεικνύει τη σημασία τους σε μια συγκυρία που η γυναίκα εξακολουθεί να διεκδικεί την ανεξαρτησία της και τον σεβασμό της ιδιαιτερότητας της μέσα στη σύγχρονη κοινότητα, την ελεύθερη επιλογή στους ρόλους που εκφράζουν την καθεμιά και την αποδέσμευσή της από στερεότυπα που επιβιώνουν στην κοινή συνείδηση παρά τους πολυετείς αγώνες των προηγούμενων αιώνων.

Ο κατάλογος δομείται σε δυο τόμους. Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει 520 σελίδες στις οποίες παρουσιάζονται, σε εξαιρετικά υψηλής ποιότητας και ανάλυσης φωτογραφίες, όλα τα αντικείμενα της έκθεσης ανά ενότητα μαζί με σύντομη επεξήγηση που παρέχει όλα τα στοιχεία της ταυτότητάς του.

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

CYCLADIC FRIENDS

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
ΧΟΡΗΓΟΙ
ΔΩΡΗΤΗΣ
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ
ΧΟΡΗΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΜΟΝΙΜΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ