Κυκλαδίτισσες:
Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2024 ΕΩΣ 4 ΜΑΪΟΥ 2025
Η ΕΚΘΕΣΗ
Οι Κυκλάδες, γνωστές για την ομορφιά και τη σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά τους, αποτέλεσαν διαχρονικά το λίκνο ενός πολιτισμού που ύμνησε τη γυναίκα όσο λίγοι στον κόσμο.
Η έκθεση Κυκλαδίτισσες. Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης αποτίνει φόρο τιμής στις γυναίκες των Κυκλάδων, φωτίζοντας τη ζωή και τον ρόλο τους στις κοινωνίες των νησιών του Αρχιπελάγους από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι και τον 19ο αιώνα. Πάνω από 180 εμβληματικά έργα, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων, ενώ άλλα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, αποκαλύπτουν τον γοητευτικό κόσμο των γυναικών, οι οποίες βγαίνουν από την αφάνεια και μας διηγούνται τις άγνωστες ιστορίες τους.
Έργα μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας σκιαγραφούν την υπόσταση της Κυκλαδίτισσας ως θεά, ιέρεια, λατρεύτρια, μητέρα, σύζυγο, έμπορο, αγωνίστρια, διανοούμενη και άλλοτε ως εικόνα φόβου, ως θύμα έμφυλης βίας ή ως αντικείμενο πόθου. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τρία έργα λόγω μοναδικότητας και μεγέθους: η κολοσσική Κόρη της Θήρας των αρχαϊκών χρόνων, η οποία εκτίθεται για πρώτη φορά στο κοινό, η εμβληματική τοιχογραφία των «Γυναικών στο Άδυτο» από το Ακρωτήρι της Θήρας και η Άρτεμις Ελαφηβόλος από τη Δήλο, ένα άγαλμα της Ελληνιστικής περιόδου, το οποίο για πρώτη φορά εκτίθεται εκτός νησιού.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ημερομηνίες
Χώρος
Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1
Εισιτήρια
Μειωμένο εισιτήριο: €14
Cycladic Friends: Δωρεάν
Περιλαμβάνει είσοδο και στις Μόνιμες εκθέσεις.
Ξεναγήσεις
Σάββατο 13:00–14:00
Κυριακή 13:00–14:00 & 15:00-16:00 (από 2/2)
Εισιτήρια Ξεναγήσεων
Μειωμένο: €18
Cycladic Friends: Δωρεάν
*Το εισιτήριο της ξενάγησης είναι διαθέσιμο μόνο ηλεκτρονικά.
Περιλαμβάνει είσοδο και στις Μόνιμες εκθέσεις.
ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ
Η έκθεση καλεί τον επισκέπτη να ανακαλύψει ξανά την ιστορία των γυναικών που διαμόρφωσαν με τον δικό τους, μοναδικό τρόπο την πολιτιστική ταυτότητα των Κυκλάδων.
Γιατί όμως οι Κυκλαδίτισσες;
Το νησιωτικό σύμπλεγμα προσφέρει πληθώρα πηγών που σχετίζονται με τους πολλαπλούς ρόλους που κλήθηκαν οι γυναίκες να υπηρετήσουν στα νησιά του Αιγαίου. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί η ιστορία τους μέσα από την ανάλυση των αρχαιολογικών και ιστορικών πηγών με τρόπο συνεχή και εύληπτο, ιδιαιτέρως στο πλαίσιο μιας έκθεσης που να απευθύνεται στο ευρύ κοινό.
Η έκθεση θέτει την Κυκλαδίτισσα στο επίκεντρο όχι μόνο γιατί μπορεί να αφηγηθεί την ιστορία των νησιών με έναν διαφορετικό τρόπο σε σχέση με την ιστορία «των ανδρών», αλλά και γιατί οι Κυκλαδίτισσες παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες ομοιότητες και διαφοροποιήσεις στους ρόλους τους μέσα στον χρόνο.
Οι Κυκλαδίτισσες είναι εκείνες οι γυναίκες που θεοποιούνται στην Προϊστορία αποτελώντας κύρια έκφραση του θείου. Είναι οι γυναίκες που περιθωροποιούνται στα πρώιμα ιστορικά χρόνια πριν αρχίσουν να καταλαμβάνουν σημαντική έως και κυρίαρχη θέση στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Είναι οι ταξιδιώτισσες που από μέρη μακρινά έρχονται και συναντούν τη μοίρα τους στις Κυκλάδες. Οι θεές και αγίες των θρησκειών των νησιών που προσφέρουν ανακούφιση και γιατρειά. Αυτές που από θεές της φύσης και της γονιμότητας μετατρέπονται σε προστάτιδες της θάλασσας και των ναυτικών. Είναι οι δυναμικές γυναίκες που επηρέασαν μετέπειτα τη διαμόρφωση του σύγχρονου ελληνικού κράτους και συνέβαλαν τα μέγιστα στην Ελληνική Επανάσταση ορμώμενες από τη νησιωτικότητα του τόπου τους.
Πρόκειται για τη δεύτερη έκθεση που εντάσσεται στη νέα σειρά αρχαιολογικών εκθέσεων «Ιστορίες Ανθρώπων» του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, η οποία προσεγγίζει ιστορίες για τον βίο, τα ήθη και τα έργα των θνητών, που επηρέασαν μετέπειτα τη ζωή και τις αντιλήψεις των μεταγενέστερων γενεών. Ως εκ τούτου, η έκθεση για τις Κυκλαδίτισσες αποκτά και έναν χαρακτήρα έντονα συναισθηματικό, καθώς η προβολή των άγνωστων ιστοριών τους μας θυμίζει ότι πίσω από τον σπουδαίο νησιωτικό πολιτισμό βρίσκονταν ανέκαθεν οι γυναίκες που άφησαν το σημάδι τους στην ιστορία.
Η έκθεση, η οποία αποτελεί την πρώτη κοινή δράση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε εφαρμογή του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφηκε στις 17 Μαΐου του 2024 με στόχο τη μελέτη και την προβολή του Κυκλαδικού πολιτισμού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, θα ταξιδέψει στον τόπο καταγωγής των ευρημάτων και θα παρουσιαστεί αυτούσια στο ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήρας.
ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ
ΤΟ ΒΗΜΑ
Συνδιοργάνωση
Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης
Επιμέλεια
Καθ. Παναγιώτης Π. Ιωσήφ, Επιστημονικός Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Καθηγητής Αρχαίας και Μεσαιωνικής Νομισματικής, Πανεπιστήμιο Radboud, Nijmegen, Ολλανδία
Επίκ. καθ. Ιωάννης Δ. Φάππας, Επιστημονικός Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός
Αρχιτεκτονική επιμέλεια: Κατερίνα Αποστόλου – ΑΚΑ Apostolou Colakis architects
Μελέτη Φωτισμού
Οπτική Ταυτότητα
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ & ΙΔΡΥΜΑΤΑ
Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού, Αρχαιολογική Συλλογή Σερίφου, Αρχαιολογική Συλλογή Σικίνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου, Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου, Αρχαιολογικό Μουσείο Κέας, Αρχαιολογικό Μουσείο Κύθνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου, Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου, Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Σίφνου, Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου, Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου, Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, Ιερά Μητρόπολη Παροναξίας, Ιερός ναός Παναγίας Ελεούσας, Χώρα, Νάξος, Ιερά Μητρόπολη Σύρου-Τήνου-Άνδρου-Κέας-Μυκόνου-Μήλου-Σίφνου-Σερίφου-Κιμώλου-Κύθνου-Φολεγάνδρου-Σικίνου, Ιερός ναός Αγίας Τριάδας, Αδάμαντας, Μήλος, Ιερός ναός Παναγίας Κορφιάτισσας (Γενεσίου της Θεοτόκου), Πλάκα, Μήλος, Ιερός ναός Αγίας Τριάδας, Μεγάλο Χωριό, Σέριφος, Ιερά Μητρόπολη Θήρας, Αμοργού και Νήσων, Ιερά μονή Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, Αμοργός, Καθολική Αρχιεπισκοπή Νάξου-Τήνου-Άνδρου-Μυκόνου, Καθολικός μητροπολιτικός ιερός ναός Υπαπαντής του Κυρίου, Χώρα, Νάξος, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, Επιγραφικό Μουσείο Αθήνα, Ιδιωτική συλλογή (Ε.Κ.), Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Πρόκειται για δίγλωσσο κατάλογο που εκδίδεται στο πλαίσιο της νέας σειράς αρχαιολογικών εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης «Ιστορίες Ανθρώπων» με τίτλο: «Κυκλαδίτισσες. Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων». Ο κατάλογος παρουσιάζει τις μεταμορφώσεις και τους πολλαπλούς ρόλους των γυναικών που όρισαν την ιστορία του Αρχιπελάγους στη διαχρονία και αναδεικνύει τη σημασία τους σε μια συγκυρία που η γυναίκα εξακολουθεί να διεκδικεί την ανεξαρτησία της και τον σεβασμό της ιδιαιτερότητας της μέσα στη σύγχρονη κοινότητα, την ελεύθερη επιλογή στους ρόλους που εκφράζουν την καθεμιά και την αποδέσμευσή της από στερεότυπα που επιβιώνουν στην κοινή συνείδηση παρά τους πολυετείς αγώνες των προηγούμενων αιώνων.
Ο κατάλογος δομείται σε δυο τόμους. Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει 520 σελίδες στις οποίες παρουσιάζονται, σε εξαιρετικά υψηλής ποιότητας και ανάλυσης φωτογραφίες, όλα τα αντικείμενα της έκθεσης ανά ενότητα μαζί με σύντομη επεξήγηση που παρέχει όλα τα στοιχεία της ταυτότητάς του.
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΟΥ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Ξεναγήσεις στην έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων»
ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΣΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ 9 ΕΩΣ 12 ΕΤΩΝ
Ξεναγήσεις σε Οικογένειες στην έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων»
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2025
ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ 4-6 ΕΤΩΝ
«Οι μικρές μεγάλες ιστορίες της Φλορέτ, της Αθηνάς, της Άρτεμις και της Μύρτιδος!»
CYCLADIC FRIENDS
ΓΙΝΟΥΜΕ
ΦΙΛΟΙ