Ελεύθερνα
Πόλη - Ακρόπολη - Νεκρόπολη

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2004 ΕΩΣ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2005

Η ΕΚΘΕΣΗ

Η έκθεση ήταν ένα αφιέρωμα στην εικοσαετή συστηματική ανασκαφική έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης στην αρχαία Ελεύθερνα, που στόχο έχει να καταδείξει τη διαχρονικότητα της ανθρώπινης παρουσίας σε μια σημαντική κρητική πολιτεία με αδιάλειπτη κατοίκηση από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.) έως και τον Μεσαίωνα (12ος-13ος αι. μ.Χ.).

O επισκέπτης κλήθηκε, έτσι, να παρακολουθήσει τις μεταμορφώσεις μιας κοινωνίας μέσα στο χρόνο, υπό την επίδραση διαφορετικών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών συνθηκών.

Η Ελεύθερνα βρίσκεται στην καρδιά της Κρήτης, στις βόρειες υπώρειες του Ψηλορείτη, 25 χλμ. ΝΑ του Ρεθύμνου και 5 χλμ. από το θρυλικό μοναστήρι του Αρκαδιού,γνωστό από τον αγώνα της νεώτερης ιστορίας του νησιού. Έχει παραμείνει αλώβητη από σύγχρονες επεμβάσεις και είναι χαρακτηρισμένη ήδη από το 1972 ως «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» και ως προστατευόμενος αρχαιολογικός χώρος

Από τα χιλιάδες ευρήματα που έχουν ανασκαφεί σε τρεις διακριτούς ανασκαφικούς τομείς (υπό την επίβλεψη των καθηγητών Π. Θέμελη, Α. Καλπαξή και Ν. Σταμπολίδη) επιλέχθηκαν περίπου 500 αντιπροσωπευτικά εκθέματα από πηλό, λίθο, σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, ελεφαντοστό, φαγεντιανή, γυαλί.

Τα αντικείμενα αυτά, που βρέθηκαν σε οικίες, ιερά, ναούς, αγορές και νεκροταφεία φωτίζουν κάθε πτυχή του δημόσιου και ιδιωτικού βίου, τη θρησκευτική συμπεριφορά, τις κοινωνικές και πολιτικές δραστηριότητες, τις καθημερινές ασχολίες, τις ταφικές πρακτικές.

Η ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Τα ευρήματα των ανασκαφών παρουσιάστηκαν σε τρεις μεγάλες ενότητες:
Πόλη, Ακρόπολη, Νεκρόπολη.

Πόλη

Ανάμεσα στα ευρήματα της Πόλης υπήρχαν σπαράγματα από ολόκληρα αγάλματα, αγγεία διαφόρων περιόδων, όπλα, εργαλεία, διακοσμητικά αντικείμενα.

Ακρόπολη

Από την Ακρόπολη, εκτός από τα ειδώλια και τα αγγεία των ιερών και άλλα αντικείμενα της δημόσιας ζωής, προέρχονται τμήματα αρχιτεκτονημάτων και κυρίως επιγραφές, μάρτυρες αδιάψευστοι των κανόνων και των νόμων, των συνθηκών και της ιστορίας της πόλης.

Νεκρόπολη

Στην Νεκρόπολη, έχουμε παρουσία των τριών γνωστών ταφικών πρακτικών: της απλής ταφής, του εγχυτρισμού και της καύσης. Μεγάλο μέρος του υλικού προέρχεται από το νεκροταφείο της Ορθής Πέτρας και χρονολογείται στην περίοδο συγγραφής των ομηρικών επών (9ος – 7ος αι. π.Χ.)· με τη βοήθειά του ζωντανεύουν πολλά από τα στοιχεία που περιγράφονται στους στίχους της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Εκτός των επιτοίχιων επεξηγηματικών κειμένων, οι επισκέπτες είχαν την δυνατότητα να παρακολουθούν και την κινημαρογραφική αναπαράσταση μια «ομηρικής» ταφικής πυράς, η οποία επροβάλετο καθόλη τη διάρκεια της έκθεσης στο ισόγειο του εκθεσιακού χώρου. Την έκθεση συνόδευε πλήρης επιστημονικός κατάλογος σε ελληνική και αγγλική γλώσσα.

Οργάνωση & Επιμέλεια έκθεσης

Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης
Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

Γιώργος Τασούλας
Επιμελητής Αρχαιοτήτων ΜΚΤ

Χορηγός

JTI

Χορηγός Επικοινωνίας

ΕΡΤ