Μαρμάρινο ειδώλιο κυνηγού

Στα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου (2700-2400/2300 π.Χ.), οι γλύπτες αρχίζουν να απομακρύνονται από τους κανόνες και τις συμβάσεις που κυριαρχούσαν επί πέντε αιώνες στην κατασκευή των κυκλαδικών ειδωλίων.

Τα ειδώλια της φάσης αυτής, ύστερα δείγματα της λεγόμενης «παραλλαγής Χαλανδριανής» (που πήρε το όνομά της από ένα εκτεταμένο νεκροταφείο στη Σύρο) και εν γένει του «κανονικού» τύπου, αποκαλούνται «μετακανονικά» και χαρακτηρίζονται από την έντονη σχηματοποίηση των μορφών και την πρόχειρη και συνοπτική απόδοση των επί μέρους ανατομικών λεπτομερειών. Το κεφάλι αποδίδεται συνήθως τριγωνικό και επίπεδο τοποθετημένο λοξά στον λαιμό, ενώ τα σκέλη είναι ιδιαίτερα κοντά και ευθύγραμμα με υποτυπώδη διαμόρφωση των άκρων. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται εγχάρακτη ή ανάγλυφη απόδοση των λεπτομερειών του κεφαλιού.

Τα περισσότερα ειδώλια του «μετακανονικού» τύπου παριστάνουν γυναικείες μορφές, υπάρχουν όμως και μερικά που αποδίδουν ανδρικές μορφές. Με την εξαίρεση ενός μολύβδινου παραδείγματος, είναι όλα μαρμάρινα και το ύψος τους κυμαίνεται από 7 έως 36 εκ. Δέκα ακόμη ειδώλια κυνηγών ή πολεμιστών είναι μέχρι στιγμής γνωστά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν κρεμασμένο τον τελαμώνα από τον δεξιό ώμο.

Ορισμένα φέρουν επίσης εγχειρίδιο, ζώνη και αιδοιοθύλακα (περίζωμα των γεννητικών οργάνων), που, συνήθως, αποδίδονται ανάγλυφα. Τα ειδώλια κυνηγών ή πολεμιστών χρονολογούνται στα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου (2700-2400/2300 π.Χ.) και κάποιοι ερευνητές συνδέουν την εμφάνισή τους με τις αναταραχές που παρατηρούνται στο Αιγαίο τη συγκεκριμένη περίοδο, οι οποίες συνοδεύονται από βίαιες καταστροφές και καταλήψεις ή εγκαταλείψεις ενός σημαντικού αριθμού αιγαιακών και μικρασιατικών οικισμών.