Πριγκίπισσες της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας

Η λέξη ‘πρίγκηψ’ που προέρχεται από τη λατινική λέξη ‘princeps’, χρησιμοποιήθηκε στην έκθεση με την έννοια του πρώτου σε μία κοινωνία.

Αρχόντισσες ή πριγκίπισσες, ιέρειες ή θεραπεύτριες και μάγισσες, γυναίκες με κύρος γένους ή γνώσης, ντόπιες που ξεχώρισαν ή άλλες που παρέλαβαν και υιοθέτησαν πολιτισμικά στοιχεία άλλων κοινωνιών ακόμα και από άνδρες που οι ίδιες παντρεύτηκαν στην πατρίδα τους -ντόπιους ή ξένους- ή ακόμη και αυτές που για λόγους επιγαμίας ή άλλους, ταξίδεψαν από τη μια περιοχή σε μια άλλη, είναι οι γυναίκες αυτές τις οποίες εξέτασε η έκθεση ‘Πριγκίπισσες’ της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Μέσα από τις ιστορίες τους φαίνεται εναργέστερα η συμμετοχή των γυναικών στη δημιουργία ανοιχτών πολιτισμικών οριζόντων για τις περιόδους που εξετάζουμε (από τον 10ο έως τον 5ο αιώνα π.Χ), όπως και γενικότερα η συμμετοχή της γυναίκας στην ανάπτυξη του αρχαίου μεσογειακού πολιτισμού.

Στην έκθεση παρουσιάστηκαν 24 σύνολα από ταφές γυναικών από την Ελλάδα (Αττική, Εύβοια, Μακεδονία, Κρήτη), την Κύπρο, τη Νότια Ιταλία και την Ετρουρία. Μέσα από τις ταφές που επιλέχθηκαν, η συγκέντρωση πλούτου και κτερισμάτων από τη μια μεριά αλλά και η συγγένεια των ταφικών εθίμων από την άλλη, δημιουργούν ένα ιδεολογικό ρεύμα και μια κοινωνική διάσταση, καθώς φαίνεται ότι οι γυναίκες αυτές υψηλού κύρους στις κοινωνίες τους, υπήρξαν φορείς μεταφοράς πολιτισμικών και ιδεολογικών στοιχείων.

Η επιλογή με αντικείμενα από συγκεκριμένες υπαρκτές γυναίκες (δεν έχει να κάνει δηλαδή με μυθικές ή άλλες μορφές) ήταν το μεγάλο πλεονέκτημα της έκθεσης καθώς έδωσε μια πραγματική, χειροπιαστή διάσταση όπου πρωταγωνιστούν συγκεκριμένες νεκρές και επομένως, το ανθρώπινο στοιχείο είναι καθοριστικό. Δόθηκε έτσι η ευκαιρία να συζητηθούν ερμηνευτικά ζητήματα και προσεγγίσεις του γυναικείου ρόλου στις κοινωνίες της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου, μέσα από απτά στοιχεία.