Γιάννης Φαϊτάκης

Στις ταπισερί που κατασκευάστηκαν υπό την αιγίδα του καταργημένου πλέον Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας (ΕΟΠ) και σήμερα ανήκουν στη συλλογή του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), αποτυπώθηκαν σημαντικά έργα φημισμένων Ελλήνων ζωγράφων, όπως των: Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Γιάννη Μόραλη, Γιάννη Τσαρούχη, Σπύρου Βασιλείου, Γιάννη Σπυρόπουλου, Νίκου Νικολάου κ.ά., καθώς και του Γιάννη Φαϊτάκη που διηύθυνε τη Σχολή Ταπισερί.

Για τη δημιουργία τους, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική των γαλλικών ταπισερί, μιας και το προσωπικό είχε εκπαιδευτεί στην Ομπισόν της Γαλλίας. Το έργο κατασκευαζόταν από την ανάποδη, σε οριζόντιο αργαλειό, όπου το υφάδι κατεβαίνει με ένα έλασμα και το υφαντό πυκνώνει με τη βοήθεια ενός ξύλινου χτενιού. Η καλή όψη ήταν από την κάτω πλευρά και ο τεχνίτης την παρακολουθούσε με έναν μικρό καθρέπτη. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιούνταν το μαλλί, το λινάρι και το μετάξι για υφάδι. Η δεξιοτεχνία του τεχνίτη της ταπισερί εξαρτιόταν βασικά από την ικανότητά του να ερμηνεύει τη ζωγραφιά που ύφαινε, στη γλώσσα της υφαντικής. Η δύσκολη αυτή τεχνική ήταν επίπονη καθώς για την ολοκλήρωση μίας ταπισερί απαιτούνταν από 8 μήνες έως ένα έτος.

Ο ζωγράφος Γιάννης Φαϊτάκης, απόφοιτος της Α.Σ.Κ.Τ. (1956) και μαθητής των Γιάννη Μόραλη και Γιάννη Τσαρούχη, μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία της Πρόνοιας στη Γαλλία (Ecole Nationale d’ Art Decoratif d’ Aubusson (1960-62) και επιστρέφοντας στην Ελλάδα προχώρησε στην υλοποίηση ενός τολμηρού σχεδίου να υφάνει, δοκιμαστικά, πίνακες σύγχρονων ζωγράφων καθώς και δικά του σχέδια. Τα έργα εκτέθηκαν στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, στο ξενοδοχείο HILTON τον Δεκέμβριο του 1965 και έκτοτε συνεχίστηκε η παραγωγή των ταπισερί από τον Εθνικό Οργανισμό Πρόνοιας.

Τα έργα του Φαϊτάκη κινούνται μέσα σε έναν ονειρικό κόσμο του οποίου, όμως, δεν θα δυσκολευόταν κανείς να ερμηνεύσει τα σύμβολα και τις ιδέες, ενώ το άπλετο φως και τα έντονα χρώματα, συνταιριασμένα με ξεχωριστή δεξιοτεχνία στην ελληνική θεματογραφία, είναι τα χαρακτηριστικά που, κατά κύριο λόγο, εξέφραζαν τον ψυχικό του κόσμο.  Ο ίδιος δήλωνε ότι «Η τέχνη μου είναι ψυχικό λειτούργημα και όχι μέσο επιβίωσης».

Επιμέλεια: Τίνα Δασκαλαντωνάκη