ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ | Μέγαρο Σταθάτου

THE PREMISES | Stathatos Mansion

To Μέγαρο Σταθάτου φιλοξενεί τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου. Η είσοδος βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1, η πρόσβαση είναι όμως δυνατή και από το αίθριο του Κεντρικού Κτιρίου, μέσω ενός ειδικά διαμορφωμένου διαδρόμου στεγασμένου με γυαλί. 

Έργο του Βαυαρού αρχιτέκτονα Ernest Ziller, το κτίριο είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά δείγματα του νεοκλασσικισμού στην Αθήνα. Άρχισε να κτίζεται το 1895 ως κατοικία της μεγαλοαστικής οικογενείας Όθωνος και Αθηνάς Σταθάτου, στην οποία και ανήκε μέχρι το 1938. 

Στη συνέχεια, φιλοξένησε κατά περιόδους διπλωματικές αντιπροσωπείες διαφόρων κρατών. Το 1982 αγοράστηκε από την Ελληνική Εταιρεία του Δημοσίου και αναπαλαιώθηκε από τον αρχιτέκτονα Π. Καλλιγά με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ξενώνας για επίσημους προσκεκλημένους του κράτους. 

Για διάφορους λόγους το σχέδιο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ και το 1991 το κτίριο παραχωρήθηκε στο ΜΚΤ προς κάλυψη των αυξημένων εκθεσιακών αναγκών του. Το 2001, το ελληνικό κράτος αποφάσισε την παραχώρηση της χρήσης του για άλλα 50 χρόνια στο Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή.

The Stathatos Mansion houses temporary exhibitions and the offices of the museum. The building is accessible both from the corner of Vasilissis Sophias Avenue and Irodotou Street, and from the Main Building, via a closed passageway leading from the atrium.

Work of the Bavarian architect Ernst Ziller, the mansion one of the most important extant examples of Neoclassical architecture in nineteenth-century Athens. It was built in 1895 as the residence of the family of Othon and Athina Stathatos, to whom it belonged until 1938. It subsequently housed diplomatic representations of various states. 

In 1982 it was purchased by the Greek State and was restored and refurbished by the architect P. Kalligas, with a view to its use as accommodation for VIP guests of the State. 

For various reasons this plan was abandoned and in 1991 the building was leased to the MCA, in order to cover its increased needs for exhibition space.

In 2001 the Greek State decided to concede its use for another 50 years to the N.P. Goulandris Foundation, to facilitate the operation of the museum.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Eικόνες

Images

Το Μέγαρο Σταθάτου συνδυάζει με αρμονικό τρόπο στοιχεία από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, καθώς και από νεώτερες επιδράσεις. Η κλιμακωτή είσοδος του κτιρίου είναι αναγεννησιακού ρυθμού και πλαισιώνεται από μια διώροφη τοξωτή πρόσοψη. Δύο γυναικεία αγάλματα -της Αθηνάς και της Τύχης- επιστέφουν το θωράκιο της στέγης, ενώ οι εξωτερικοί τοίχοι διακοσμούνται με κυμάτια.

<hr>

Στο υπερυψωμένο ισόγειο του κτιρίου βρίσκονται η τραπεζαρία και το μεγάλο σαλόνι του αρχοντικού καθώς και μια μεταλλική ροτόντα στον άξονα της εισόδου. Οι χώροι αυτοί δεν έχουν υποστεί μετατροπές και διατηρούν τις χρυσοποίκιλτες γύψινες διακοσμήσεις στους τοίχους, τους πολυελαίους και τα τζάκια (σε περιόδους εκθέσεων κάποια από τα τμήματα αυτά καλύπτονται με ξύλινες επενδύσεις).

<hr>

Ένα μεγάλο κλιμακοστάσιο οδηγεί στον πρώτο όροφο του κτιρίου, όπου βρίσκονταν κάποτε τα υπνοδωμάτια της οικίας. Σήμερα οι χώροι αυτοί έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα για την διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, ενώ τα τζάκια και άλλα διακοσμητικά στοιχεία έχουν καλυφθεί με κινητές ξύλινες επενδύσεις.

<hr>

Το υπόγειο του κτίρίου, όπου βρίσκονταν η κουζίνα και οι βοηθητικοί χώροι του Μεγάρου Σταθάτου, φιλοξενεί σήμερα τα γραφεία και τις υπηρεσίες του ΜΚΤ. Στο βάθος του κήπου, δεξιά από την κεντρική είσοδο, βρίσκεται ένα βοηθητικό κτίσμα που χρησίμευε ως αμαξοστάσιο, στάβλος και κατάλυμα του προσωπικού. Σήμερα το κτίριο στεγάζει δημόσιες υπηρεσίες.

<hr>

Τα πρωτότυπα σχέδια του Μεγάρου Σταθάτου, ένα εκ των οποίων φέρει την υπογραφή του ίδιου του Ziller, φυλάσσονται σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ αντίγραφά τους υπάρχουν στη συλλογή του ΜΚΤ.

The Stathatos Mansion gracefully combines elements of Greek and Roman architecture with the canons of Romantic Classicism, prevailing in nineteenth-century Europe. The building is articulated with two virtually identical fronts, which meet at a monumental porch of Renaissance form. The entrance is emphasized by an arched facade supporting a balcony on the first floor, as well as by two female statues -goddess Athena and Nike- crowning the roof.

<hr>

A marble staircase leads up to the elevated ground floor of the mansion, to the dining room and the main drawing room, as well as a cast-iron rotunda axial to the entrance. No alterations have been made to these rooms, which have retained their original gilded stucco mural decorations, chandeliers, and fireplaces (during exhibitions parts of these are covered by wooden revetments). 

<hr>

A grand staircase leads to the first floor and what were originally the bedchambers. Today these rooms have been appropriately arranged to host temporary exhibitions, while the fireplaces and other decorative features have been covered with movable wooden panels. 

<hr>

The basement of the mansion, which once housed the kitchen and ancillary rooms, now accommodates the offices and services of the MCA. At the far end of the garden, to the right of the main entrance, is an out-building which was the carriage house, stable, and servants’ quarters. This property does not belong to the MCA and houses public services. 

<hr>

Ziller’s original signed plans of the Stathatos Mansion are kept in the National Art Gallery in Athens, while facsimiles are part of the MCA collection.