Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν

Cycladic Society 5000 years ago

ΟΙ ΚΥΚΛΑΔΕΣ

THE CYCLADES

<h3><strong>Οι Κυκλάδες είναι ένα&nbsp; πυκνό νησιωτικό σύμπλεγμα, το οποίο εντοπίζεται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του Αιγαίου και αποτελείται από 35 μεγάλα νησιά και πολυάριθμα μικρότερα. Μία από τις ερμηνείες της ονομασίας τους δόθηκε από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, επειδή πίστευαν ότι τα νησιά δημιουργούσαν έναν νοητό κύκλο γύρω από το ιερό νησί του Απόλλωνα, την Δήλο.</strong></h3>

<h4></h4>

<h3><strong>The Cyclades, a closely packed insular complex in the central and south Aegean Sea, comprises 35 large islands and numerous smaller ones. Ancient Greek writers, who imagined that the islands formed a circle around Delos, Apollo’s sacred island, called them the “Cyclades.”</strong></h3>

<h4>Τα νησιά έχουν βραχώδες ανάγλυφο με απόκρημνες ακτές, μικρούς όρμους και άνυδρο έδαφος. Το κλίμα είναι ήπιο με μεγάλες περιόδους ηλιοφάνειας, λίγες βροχοπτώσεις και πολύ δυνατούς ανέμους. Εν τούτοις, οι Κυκλάδες λόγω της γεωλογίας τους έχουν μεγάλη ποικιλία πετρωμάτων και μεταλλοφόρων κοιτασμάτων, όπως το μάρμαρο, η ελαφρόπετρα, ο οψιανός, η σμύριδα και ο χαλκός.&nbsp;</h4>

<h4>Τόσον η στρατηγική γεωγραφική θέση των Κυκλάδων ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, τη Μικρά Ασία, το βόρειο Αιγαίο και την Κρήτη, όσον και ο σημαντικός ορυκτός πλούτος των νησιών ευνόησαν τη συστηματική κατοίκησή τους ήδη από τη Νεώτερη Νεολιθική περίοδο (5300-3200 π.Χ.).&nbsp; Νεολιθικές ενδείξεις κατοίκησης έχουν εντοπισθεί στη νησίδα Σάλιαγκος, τη Μύκονο, την Κέα, την Άνδρο και τη Νάξο.&nbsp;</h4>

<h4>The Cycladic landscape is rocky, with steep cliffs, small coves, and arid soil. The mild climate is characterized by long periods of sunshine, limited rainfall, and very strong winds. Most importantly, the Cyclades are blessed with a rich geology with a great variety of rocks and metals, including marble, pumice, obsidian, emery, and copper.&nbsp;</h4><h4>Their location between mainland Greece and Asia Minor and their mineral wealth led to the islands’ settlement as early as the Late Neolithic period (5300-3200 BC). Evidence for settlement in the Neolithic period was identified at the Saliagos islet, Mykonos, Kea, Andros, and Naxos.</h4>

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

THE CYCLADIC CIVILIZATION

<p>Κατά τη διάρκεια της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού οι Κυκλάδες απετέλεσαν το λίκνο ενός πολύ σημαντικού πολιτισμού, ο οποίος είναι γνωστός ως Πρωτοκυκλαδικός. &nbsp;Την ίδια περίοδο αναπτύσσονται και άλλοι πολιτισμοί στην ηπειρωτική Ελλάδα (Πρωτοελλαδικός), την Κρήτη (Πρωτομινωικός) και το ανατολικό Αιγαίο. Ο Πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός καλύπτει το διάστημα από το 3200 π.Χ. έως το 2000 π.Χ. περίπου και διακρίνεται σε τρεις υποπεριόδους: την Πρωτοκυκλαδική Ι (περίπου 3200-2700 π.Χ.), την Πρωτοκυκλαδική ΙΙ (περίπου 2700-2300 π.Χ.) και την Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ (περίπου 2300-2000 π.Χ.). Ανάμεσα σε αυτές τις υποπεριόδους έχουν αναγνωριστεί δύο μεταβατικές φάσεις: η μεταβατική φάση από την Πρωτοκυκλαδική Ι στην Πρωτοκυκλαδική ΙΙ, η λεγόμενη «φάση Κάμπου», και η μεταβατική φάση από την Πρωτοκυκλαδική ΙΙ στην Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ, η λεγόμενη «φάση Καστρίου». Καθώς, έως σήμερα δεν υπάρχουν τεκμήρια γραφής της περιόδου, οι πληροφορίες μας για τον πολιτισμό αυτό προέρχονται από τα κινητά και τα ακίνητα ευρήματα στους οικισμούς και τα νεκροταφεία της περιόδου.</p>

<p>Οι γνώσεις μας για τους οικισμούς της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου είναι ελάχιστες, είτε γιατί τα σπίτια κατασκευάζονταν από φθαρτά υλικά που δεν άφησαν ίχνη, είτε γιατί ο αριθμός των ανεσκαμμένων θέσεων είναι πολύ μικρός. Εν τούτοις, ένας τουλάχιστον οικισμός, στην Μαρκιανή Αμοργού, φαίνεται ότι ήταν οχυρωμένος στην προσπελάσιμη πλευρά του. Στη φάση της ακμής του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, την Πρωτοκυκλαδική ΙΙ περιόδο, οι οικισμοί πυκνώνουν. Άλλοτε βρίσκονται σε μικρές χερσονήσους, άλλοτε σε χαμηλούς λόφους και το μέγεθός τους ποικίλλει. Κάποιοι από αυτούς οχυρώνονται, όπως η ακρόπολη του Καστρίου στη Σύρο και του Πανόρμου στη Νάξο. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός των οικισμών προσαρμόζεται στη μορφολογία του εδάφους, τα σπίτια είναι λιθόκτιστα και συνήθως αποτελούνται από ένα, δύο ή τρία δωμάτια και υπαίθριους χώρους. Έως πρότινος, ο μεγαλύτερος γνωστός οικισμός της περιόδου, έκτασης 11 στρεμμάτων, ήταν ο Σκάρκος της Ίου, ο οποίος έχει ένα πολεοδομικό σύστημα αποτελούμενο από δρόμους, μονώροφα και διώροφα σπίτια με λιθόκτιστες κλίμακες, αγωγούς απορροής υδάτων κ.ά. Ωστόσο, με τις πρόσφατες ανασκαφές στο Δασκαλιό της Κέρου, ο οικισμός εκεί ίσως έφτανε τα 13 στρέμματα. Προς το τέλος της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου παρατηρούνται αναταραχές και ανακατατάξεις στον ευρύτερο αιγαιακό χώρο, οι οποίες ίσως σχετίζονται με πληθυσμιακές μετακινήσεις ή με διαμάχες για τον έλεγχο των μεταλλοφόρων πηγών και των δικτύων διακίνησής τους. Ως εκ τούτου, πολλοί οικισμοί εγκαταλείφθηκαν προσωρινά, ενώ κάποιοι άλλοι καταλήφθηκαν, έπειτα από εχθρική επιδρομη. Παράλληλα, ιδρύθηκαν νέοι οικισμοί σε δυσπρόσιτες περιοχές, οι οποίοι προστατεύονταν από ισχυρές οχυρώσεις. </p>

<p>Τα στοιχεία που διαθέτουμε για τους οικισμούς της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙΙ περιόδου είναι ελάχιστα και προέρχονται κυρίως από την πόλη Ι της Φυλακωπής της Μήλου.&nbsp; Θεωρείται ότι πρέπει να ήταν μεγαλύτεροι&nbsp; και να διέθεταν έναν οργανωμένο&nbsp; πολεοδομικό σχεδιασμό αποτελούμενο από μικρά σπίτια επιμελημένης κατασκευής. </p>

<p>Όσον αφορά στα νεκροταφεία της περιόδου, συνήθως, βρίσκονταν σε παραθαλάσσιες πλαγιές και γειτνίαζαν με τους οικισμούς στους οποίους ανήκαν. Τα πρωιμότερα νεκροταφεία αποτελούνταν από μικρές συστάδες κιβωτιόσχημων τάφων φιλοξενώντας έναν μόνο νεκρό σε έντονα συνεσταλμένη στάση. Στην Πρωτοκυκλαδική ΙΙ περίοδο, η έκταση των νεκροταφείων αυξήθηκε σημαντικά αντανακλώντας την αύξηση του πληθυσμού. Οι κιβωτιόσχημοι τάφοι&nbsp; χρησιμοποιήθηκαν για διαδοχικές ταφές μελών της ίδιας οικογένειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το νεκροταφείο στη Χαλανδριανή της Σύρου, το οποίο αποτελείτο από εξακόσιους και πλέον τάφους που κατά το πλείστον φιλοξενούσαν πάνω από ένα νεκρό. Κατά την Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ περίοδο επικρατεί ο τύπος του τάφου με υπόγειους λαξευτούς θαλάμους προοριζόμενους για πολλαπλές διαδοχικές ταφές.</p>

<p>In the Early Bronze Age, the Cyclades were the cradle of the important “Early Cycladic” culture, which spans from approximately 3200 to 2000 BC and is divided into three sub-periods: Early Cycladic I (ca. 3200-2700 BC), Early Cycladic II (ca. 2700-2300 BC), and Early Cycladic III (ca. 2300-2000 BC). These three sub-periods alternate with two transitional periods: the Early Cycladic I to Early Cycladic II transition, or “Kampos phase”, and the Early Cycladic II to Early Cycladic III transition, or “Kastri phase”. Our knowledge concerning this culture comes from settlements and, especially, cemeteries.</p>

<p>Our knowledge of Early Cycladic I settlements is very limited, either because the houses were made of perishable materials or because the number of excavated sites is very small. At least one settlement, at Markiani, Amorgos, appears to have been fortified on its accessible side. During Early Cycladic culture’s acme in the Early Cycladic II period, settlements of various sizes multiplied on small promontories or low hills. Some were fortified, like the acropolis at Kastri in Syros and Panormos in Naxos. Urban planning adapted to the terrain, and structures were stone-built, usually with one, two, or three rooms and outdoor spaces. This period’s largest settlement is at Skarkos on Ios, with an area of 11,000 km2 and an urban plan comprising streets, single and two-storied houses with stone-built staircases, and drainage pipes. Towards the end of the Early Cycladic II period, disputes over the control of metal sources and related commercial networks in the Aegean may account for unrest and upheaval, with evidence for population movements. As a result, many settlements were abandoned temporarily, and others were conquered by enemy forces. At the same time, new settlements protected by strong fortifications were established in remote areas.</p>

<p>The limited evidence for settlements in the Early Cycladic III period comes mainly from the town of Phylakopi I on Melos, which suggests that these were probably considerably larger than before, with urban planning and small, well-built houses.</p>

<p>Cemeteries were usually located on coastal slopes near their associated settlements. The earliest cemeteries consisted of small cist graves containing a single inhumation in a foetal position. In Early Cycladic II, cemeteries increased in size indicating an increase in population. Cist graves were used for consecutive inhumations of members of the same family. A characteristic example is the cemetery at Chalandriani in Syros, which comprised more than 600 tombs, most of which contained more than one inhumations. Early Cycladic III tombs are primarily underground, rock-hewn chambers intended for consecutive multiple burials.</p>

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

TOUR

EXHIBITION TOUR

VIDEO POEM

<p>Ο Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθηγητής Ν. Χρ. Σταμπολίδης αφηγείται την ανάδυση και τον πολιτισμό της πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας (3200 έως 2000 π.Χ.) με οδηγό το κυκλαδικό ειδώλιο, το σύμβολο που χάρη στην καθαρή φόρμα και διαχρονική απλότητά του καθόρισε την παγκόσμια ιστορία της Τέχνης, από την Προϊστορία έως τον 21ο αιώνα.&nbsp;</p>

<p>Η μικρού μήκους ταινία παρουσιάστηκε το 2016 με αφορμή τα 30 χρόνια δημιουργικής παρουσίας του Μουσείου στο πλαίσιο της έκθεσης "<a href="https://cycladic.gr/page/kikladiki-kinonia" target="_blank">Κυκλαδική Κοινωνία, 5000 Χρόνια Πριν"</a>.<br><br></p>

<p>The Director of the Museum of Cycladic Art, Professor N. Chr. Stampolidis narrates the rise of the Early Cycladic society (3200 to 2000 B.C.) and its civilization through the prism of the cycladic figurune, the symbol that defined globally the history of Art from the Prehistoric Age up until the 21st century because of its clean form and iconic simplicity.&nbsp;</p>

<p>Για την δημιουργία της ταινίας έχουν χρησιμοποιηθεί πλάνα και υλικό απο την ταινία "C", μία παραγωγή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και της HAOS Films σε σκηνοθεσία Τζώρτζη&nbsp;Γρηγοράκη<br><br>CREDITS<br>Scenario, Narration: Nikos Chr. Stampolidis<br>Based of the film C by Georgis&nbsp;Grigorakis<br>Music – Marilena Orfanou<br></p>

<p>Τhe video is an adaptation of the original film "C" which was produced by the Museum of Cycladic Art and HAOS film, directed by Georgis Grigorakis</p><p>CREDITS<br>Scenario, Narration: Nikos Chr. Stampolidis<br>Based of the film C by Georgis Grigorakis<br>Music – Marilena Orfanou</p>

<p>Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, συμπληρώνοντας το 2016 τα 30 χρόνια δημιουργικής παρουσίας του, διοργάνωσε την έκθεση με τίτλο «<a href="https://cycladic.gr/page/kikladiki-kinonia" target="_blank">Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν</a><span></span>».&nbsp;Καθώς έως σήμερα δεν υπάρχουν τεκμήρια γραφής της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, η έκθεση επιχείρησε να «αναγνώσει» με απλό και εύληπτο τρόπο τη δομή της κοινωνίας των Κυκλάδων κατά την&nbsp;Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3200 έως 2000 π.Χ.), τις ασχολίες των κατοίκων, το φυσικό περιβάλλον στο οποίο ζούσαν, τις πίστεις και τις δοξασίες τους, μέσα από τα δημιουργήματα του ίδιου του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού.<br></p>

<p>In 2016 the Museum of Cycladic Art celebrates 30 years of creative presence with an exhibition entitled&nbsp;“<a href="https://cycladic.gr/en/page/kikladiki-kinonia" target="_blank">Cycladic Society 5,000 Years Ago</a><span></span>”.&nbsp;Since no written documents of the Early Cycladic period survive, this exhibition attempted&nbsp;to “read” in a simple and straightforward manner the social structure, activities, living environment, and, where possible, convictions and beliefs of the Cycladic islanders in the Early Bronze Age (3,200-2,000 BC) through their creations.<span></span><span></span><br></p>

ΕΚΔΟΣΗ

PUBLICATION

<p>Background image:&nbsp;Photo&nbsp;Petros Koublis<br>Exhibition Images:&nbsp;Photo: Paris Tavitian&nbsp;&copy; Museum of Cycladic Art<br>Texts, Videos&nbsp;&copy; Museum of Cycladic Art</p>

ONLINE EXHIBITION TOUR