Ιστορία

History

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι αφιερωμένο στη μελέτη και προβολή των αρχαίων πολιτισμών του Αιγαίου και της Κύπρου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Κυκλαδική τέχνη της 3ης π.Χ. χιλιετίας. Ιδρύθηκε το 1986, αρχικά για να στεγάσει την ιδιωτική συλλογή του Νικολάου και της Ντόλλης Γουλανδρή και σταδιακά επεκτάθηκε για να φιλοξενήσει και άλλες σημαντικές συλλογές-δωρεές.

Σήμερα, στις αίθουσες του μουσείου, παρουσιάζονται τρεις μεγάλες πολιτισμικές ενότητες: Κυκλαδική Τέχνη (3200 - 2000 π.Χ.), Αρχαία Ελληνική Τέχνη (2000 π.Χ. - 395 μ.Χ.) και Αρχαία Κυπριακή Τέχνη (3900 π.Χ. - 6ος αιώνας μ.Χ.).

The Museum of Cycladic Art is dedicated to the study and promotion of ancient cultures of the Aegean and Cyprus, with special emphasis on Cycladic Art of the 3rd millennium BC. It was founded in 1986, to house the collection of Nicholas and Dolly Goulandris. Since then it has grown in size to accommodate new acquisitions, obtained either through direct purchases or through donations by important collectors and institutions.

Today, in the galleries of the MCA the visitor can approach three major subjects: Cycladic Art (3200 - 2000 BC), Ancient Greek Art (2000 BC - 395 AD) and Ancient Cypriot Art (3900 BC - 6th century AD).

Οι περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επικεντρώνονται στην αρχαιολογία, τη μοντέρνα και τη σύγχρονη τέχνη και έχουν στόχο να φέρουν το κοινό σε επαφή όχι μόνο με την αρχαιότητα αλλά και με σημαντικούς καλλιτέχνες του 20ού και του 21ου αιώνα, διερευνώντας τους δεσμούς μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.&nbsp;

Μεταξύ των καλλιτεχνών που έχουν φιλοξενηθεί είναι οι Salvador Dali, Pablo Picasso, Thomas Struth, Louise Bourgeois, Sarah Lucas, Ugo Rondinone, Jannis Kounellis, Mario Merz, Ai Weiwei και Cy Twombly. Οι περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου φιλοξενούνται στο Κεντρικό Κτήριο αλλά και στο Μέγαρο Σταθάτου, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σωζόμενα δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα στην Αθήνα.&nbsp;

The Museum of Cycladic Art’s temporary exhibitions focus on archaeology and modern and contemporary art with the aim to familiarize the public with important twentieth and twenty-first century artists and to explore the relations between ancient cultures and modern art.&nbsp;

Salvador Dali, Pablo Picasso, Thomas Struth, Louise Bourgeois, Sarah Lucas, Ugo Rondinone, Jannis Kounellis, Mario Merz, Ai Weiwei, and Cy Twombly are among the artists hosted. Temporary exhibitions are housed in both the museum’s Main Building and the Stathatos Mansion, one of the most important extant nineteenth-century Neoclassical buildings in Athens. A glass-roofed corridor connects the two.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

TEMPORARY EXHIBITIONS

Η συγκρότηση της Συλλογής Ν.Π. Γουλανδρή άρχισε, με άδεια των αρμόδιων κρατικών αρχών, από τον Νίκο και την Ντόλλη Γουλανδρή τη δεκαετία του 1960. Η συλλογή απέκτησε διεθνή φήμη και αναγνώριση κυρίως λόγω των σπάνιων κυκλαδικών ευρημάτων (ειδωλίων και μαρμάρινων αγγείων) που περιλάμβανε, και τα οποία δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά το 1968 σε επιστημονικό κατάλογο από τον Καθηγητή Χρίστο Ντούμα.

Εκτός από τις Κυκλαδικές αρχαιότητες, η Ντόλλη κι ο Νίκος συμπλήρωσαν τη συλλογή τους με σημαντικό αριθμό έργων της αρχαίας ελληνικής τέχνης, μεταξύ των οποίων αγγεία, γλυπτά, χάλκινα αντικείμενα, γυάλινα σκεύη, νομίσματα και πήλινα ειδώλια όλων των περιόδων από την 2η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ.



Η συλλογή εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1978 στο Μουσείο Μπενάκη και από το 1979 μέχρι το 1983 παρουσιάστηκε σε μεγάλα μουσεία και εκθεσιακά κέντρα του εξωτερικού: στην Ουάσιγκτον (National Gallery) το 1979, στο Τόκιο (Μουσείο Δυτικής Τέχνης) και το Κιότο το 1980, στο Χιούστον (Museum of Fine Arts) το 1981, στις Βρυξέλλες (Musées Royaux d’Art et d’Histoire και Palais des Beaux Arts) το 1982, στο Λονδίνο (Βρετανικό Μουσείο) το 1983 και στο Παρίσι (Grand Palais) το 1983. Το 1999, αντιπροσωπευτικά δείγματα της Κυκλαδικής Συλλογής παρουσιάστηκαν στη Μαδρίτη (Museo Nacional – Centro de Arte Reina Soﬁa της Μαδρίτης), το 2006 στη Ρώμη (Musei Capitolini), το 2008 στο Πεκίνο (Beijing Art Museum, Imperial City) και το 2011 στην Κωνσταντινούπολη (Sakip Sabanci Muzesi).

Nicholas and Dolly Goulandris started collecting archaeological objects at the beginning of the ‘60s, after being granted official permission by the Greek state. 

The collection soon became renowned among scholars because of its exquisite and rare Cycladic objects (marble figurines and vessels), which were published by Prof. Christos Doumas in 1968. 



Alongside the Cycladic pieces, Dolly and Niko completed their acquisitions with a number of ancient Greek vases, bronze and glass vessels, coins and terracotta figurines, broadly covering the chronological spectrum from the 2nd millennium BC to the 4th century AD.



The collection was first presented at the Benaki Museum in 1978. Between 1979 and 1983 it traveled to major museums and galleries around the globe: the National Gallery of Washington in 1979, the Museum of Western Art at Tokyo and Kyoto in 1980, the Houston Museum of Fine Arts in 1981, the Musees Royaux d’Art et d’Histoire and the Palais des Beaux Arts at Brussels in 1982, the British Museum at London in 1983 and the Grand Palais at Paris in 1983. In recent years, Cycladic objects from the N.P. Goulandris Collection have been presented at the Museo Nacional – Centro de Arte Reina Sofia in Madrid (1999), at Musei Capitolini in Rome (2006), at the Art Museum of the Imperial City in Beijing (2008) and at the Sakip Sabanci Muzesi in Istanbul (2011).

Η ΣΥΛΛΟΓΗ Ν.Ο. ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ

THE N.P. GOULANDRIS COLLECTION

Τον Ιανούαριο του 1986 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, στο οποίο δωρήθηκε από την Ντόλλη Γουλανδρή και εκτέθηκε μόνιμα το σύνολο της Συλλογής Ν.Π. Γουλανδρή. Λίγο νωρίτερα, το 1985 είχε γεννηθεί το Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή με αποστολή "τη μελέτη του πολιτισμού του Αιγαίου, την έρευνα της προϊστορικής, κλασσικής και νεότερης ελληνικής τέχνης, τη διάδοση και την προβολή της". 

Η πραγματοποίηση των σκοπών αυτών επιτυγχάνεται με την έκθεση και επέκταση της Συλλογής, την οργάνωση περιοδικών εκθέσεων, τη δημοσίευση μονογραφιών και επιστημονικών καταλόγων, τη χορήγηση υποτροφιών και τη συμμετοχή σε διεθνή ερευνητικά προγράμματα.

The MCA was inaugurated on 26 January 1986. Dolly Goulandris donated the entire N.P. Goulandris Collection to the museum, where it has been on exhibition ever since. A few months earlier, in 1985, the N.P. Goulandris Foundation had been instituted, whose stated mission is “the study of Aegean civilization, research on prehistoric, Classical and modern Greek art, as well as its dissemination and promotion”. These goals are being fulfilled through the effective maintenance, presentation and continuous enlargement of the collection, the temporary exhibitions, the publication of monographs and catalogues, the provision of scholarships for research purposes and the participation in international research projects.

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΜΚΤ

THE CREATION & MISSION OF THE MCA

Η Συλλογή του ΜΚΤ επεκτείνεται διαρκώς κυρίως με δωρεές σημαντικών συλλεκτών και φίλων του ΜΚΤ. Κατά καιρούς έχουν παραχωρηθεί στο μουσείο ολόκληρες ιδιωτικές συλλογές αντικειμένων κυκλαδικής και αρχαίας ελληνικής τέχνης, οι οποίες έχουν ενταχθεί στους υπάρχοντες εκθεσιακούς χώρους (Συλλογές Καρόλου Πολίτη, Ακαδημίας Αθηνών, Εμπορικής Τράπεζας), ενώ το 2002 το μουσείο απέκτησε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συλλογές κυπριακών αρχαιοτήτων, δωρεά του συλλέκτη Θάνου Ν. Ζιντίλη.

The MCA has enlarged its collections with new acquisitions, donations and long-term loans. In some cases donors, both individuals and institutions, have offered the entirety – or a large part – of their collections to the MCA. These collections (C. Politis Collection, Athens Academy Collection, Commercial Bank Collection) have been incorporated into the major thematic units of the museum. In 2002, the Cypriot collector Thanos N. Zintilis donated to the MCA one of the largest collections of Cypriot antiquities in the world.

Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

THE ENRICHMENT OF THE COLLECTIONS

Οδοιπορικό στο Κυκλαδικό της Όραμα

Η ιδρύτρια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Ντόλλη Γουλανδρή, έφυγε ειρηνικά από τη ζωή στις 15 Φεβρουαρίου 2008. Η καθημερινή, ζωντανή παρουσία της ως επικεφαλής του Μουσείου επί είκοσι και πλέον χρόνια λείπει από όλους μας. 

Η Ντόλλη μεγάλωσε με εκτίμηση για την τέχνη και παράλληλο θαυμασμό για την αρχαιότητα. Είχε επίσης το χάρισμα να ξεχωρίζει σχήματα και μορφές. 

Από το 1958, η Ντόλλη πέρασε πολλά ευτυχισμένα καλοκαίρια συνοδεύοντας τον σύζυγό της, Νίκο, στις αλιευτικές του περιπέτειες στα ελληνικά νησιά. 

Τότε, η Κυκλαδική τέχνη δεν ήταν τόσο γνωστή όσο είναι σήμερα. Όμως υπήρχε, και ένας ευαισθητοποιημένος επισκέπτης, πρόθυμος να αναζητήσει τα λιγότερο γνωστά τοπικά μουσεία που λειτουργούσαν ήδη στα Κυκλαδονήσια, ο οποίος μπορούσε να την εκτιμήσει. Η Ντόλλη ένιωσε αμέσως την αξία των δυναμικών και, συνάμα, απλών μορφών αυτής της τέχνης. Κατανόησε ενστικτωδώς ότι και άλλοι που έρχονταν σε επαφή και εξοικειώνονταν με τις παράξενες αυτές μορφές, θα μοιράζονταν μαζί της την ίδια γοητεία. Η Ντόλλη έσπευσε να μοιραστεί και με άλλους την ανακάλυψή της. Το 1962 ζήτησε και πήρε άδεια ιδιωτικού συλλογέως από τον τότε Γενικό Διευθυντή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, Ιωάννη Παπαδημητρίου. Η χορήγηση της άδειας υπήρξε καταλυτική για την ευόδωση των προσπαθειών της Ντόλλης και του Νίκου Γουλανδρή, εφόσον τους επέτρεπε να αγοράζουν και να αποκτούν αρχαιότητες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. H Ντόλλη γρήγορα απέκτησε εμπειρία και κατάφερε να δημιουργήσει μια Κυκλαδική συλλογή που διακρίνεται τόσο για την ποιότητα όσο και για την πληρότητά της. Σε συνεργασία με έμπειρους Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους, τα αντικείμενα καταγράφηκαν, συντηρήθηκαν, φωτογραφήθηκαν και μέλετήθηκαν συστηματικά. Το 1968 δημοσιεύτηκε ο πρώτος κατάλογος Κυκλαδικών της συλλογής. 

Με τη δωρεά της Συλλογής στο νεοσυσταθέν Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή (1985), η Ντόλλη αφοσιώθηκε στην ολοκλήρωση της κατασκευής και του εξοπλισμού ενός νεότευκτου κτηρίου, προοριζόμενου ως μουσείο, σε προσιτή τοποθεσία στο κέντρο της Αθήνας. 

Το νέο μουσείο κατασκευάστηκε με υλικά που απαντούν στις Κυκλάδες, όπως το λευκό μάρμαρο και ο γρανίτης. Η πρόσοψή του επενδύθηκε με μεγάλα γυάλινα παράθυρα που, καθώς αντανακλούν τον γαλάζιο ουρανό, θυμίζουν κάτι από την αίσθηση που κυριαρχεί στο κυκλαδικό τοπίο.

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης εγκαινιάστηκε στις 26 Ιανουαρίου 1986. Ο καλοσχεδιασμένος αρχικός πυρήνας προσέφερε ένα θαυμάσιο κέλυφος για τη μόνιμη στέγαση της Συλλογής. Οι επίμονες προσπάθειες της Ντόλλης στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξαν καθοριστικές για την σταδιακή επέκταση του Μουσείου. Η προσθήκη πολύτιμων χώρων για την εξυπηρέτηση του αυξανόμενου επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού αλλά και καινούργιες αίθουσες για τη διοργάνωση διαφόρων τύπων περιοδικών εκθέσεων χάρισαν στο Μουσείο τον γνώριμό του χαρακτήρα. 

Υπό την καθοδήγηση της Ντόλλης, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης εξελίχθηκε σε ζωντανό οργανισμό που επικεντρώθηκε στην έρευνα του αρχαίου και νεώτερου ελληνικού πολιτισμού, την παρουσίαση αρχαιολογικών και εικαστικών περιοδικών εκθέσεων, την έκδοση μονογραφιών και καταλόγων εκθέσεων, καθώς και τη διοργάνωση διαλέξεων και σεμιναρίων για τους ειδικούς και για το ευρύ κοινό.

Η Ντόλλη έδινε ιδιαίτερο βάρος στην εκπαίδευση των παιδιών. Πίστευε ότι έπρεπε να δοθούν στους νέους ανθρώπους τα απαραίτητα και ποιοτικά εκείνα εργαλεία που θα γεννούσαν μέσα τους την χαρά της επαφής με την ζωογόνο ενέργεια της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Δεν είναι λίγοι οι νέοι Αθηναίοι που θυμούνται εκείνες τις πρώτες επισκέψεις τους στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όταν μάθαιναν να φτιάχνουν πήλινα ομοιώματα των παράξενων ειδωλίων που λίγο πριν και για πρώτη φορά είχαν περιεργαστεί στις αίθουσες του Μουσείου.

Η Ντόλλη Γουλανδρή είχε το χάρισμα και τη ξεχωριστή ικανότητα να αναπτύσσει μακροχρόνιες φιλίες και, κυρίως, δημιουργικές σχέσεις με ταλαντούχους εκπροσώπους της τέχνης ανά τον κόσμο. Την ικανότητα αυτή την διοχέτευσε προς όφελος του Μουσείου, το οποίο ευνοήθηκε με διεθνή αναγνώριση. Πολυδιάστατες στην πραγματοποίηση συνεργασίες με μεγάλα ιδρύματα της υφηλίου κατέληξαν στη διοργάνωση εξαιρετικών εκθέσεων στις οποίες αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης συνυπήρξαν με τα εκθέματα των μόνιμων συλλογών του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. 

Η Ντόλλη μας έλεγε ότι αναζητούσε «έναν πολιτισμό χωρίς σύνορα». Αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην επιδίωξη αυτού του ιδανικού, ώστε η Κυκλαδική τέχνη να γίνει πιο προσιτή στο ευρύ κοινό και να αποκτήσει τη διεθνή αναγνώριση που της άξιζε. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας είχε ευρεία απήχηση και οδήγησε σε σημαντικές διεθνείς διακρίσεις.

Η Ντόλλη ανυπομονούσε να ολοκληρώνει στόχους και έργα, και έτσι φεύγοντας, άφησε τον κόσμο πλουσιότερο. Η εμπειρία ζωής της περιέκλειε βιώματα που σε πολλούς θα θύμιζαν πολλαπλές ζωές. 

Κάπου στη διάρκεια της διαδρομής, συνάντησε το πρώτο της Κυκλαδικό ειδώλιο. Και τότε ένιωσε την μοναδική χαρά της προσφοράς, του «μοιράζεσθαι». Στο βάθος, η ζωή της αφιερώθηκε σε αυτόν τον σκοπό: ένα οδοιπορικό συμμετοχής των συνανθρώπων της στο «Κυκλαδικό της Όραμα».

Τιμητικές διακρίσεις 1963: Ισόβιο Μέλος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1978: Παράσημο "Ταξιάρχη του Τάγματος της Ευποιΐας" 1981: Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών 1983: ‘Commandeur de l’ Ordre des Arts et des Lettres’ από την Γαλλική Δημοκρατία 1987: Ειδική διάκριση από την επιτροπή απονομής του Ετήσιου Βραβείο Ευρωπαϊκών Μουσείων 1996: Αναγόρευση σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών 1997: Βραβείο για τον Πολιτισμό από το Κοινωφελές Ίδρυμα Α.Σ. Ωνάση 1999: Παράσημο "Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος" 2000: Παράσημο ‘De Alfonso X El Sabio’ του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Ισπανίας 2003: Βραβείο "Anassilaos - Nostos" Ρηγίου της Καλαβρίας, Ιταλία 2004: Μεγάλη διάκριση ‘Ufficiale dell’ Ordine della Stella della Solidarieta’ της Ιταλικής Δημοκρατίας 2008: Βραβείο "Αθηνά" της Ελληνικής Ομοσπονδίας Σωματείων Φίλων των Μουσείων (ΕΟΣΦΙΜ)

A Journey to Share her Cycladic Vision

Our Founder, Dolly Goulandris, passed away peacefully on February 15th, 2008. Her lively presence in leading this Museum for over twenty years will be deeply missed by all. Dolly grew up with an appreciation for art and a parallel fascination with antiquity. She also was blessed with a good eye for form. Starting in 1958, Dolly spent many happy summers as she accompanied her husband, Niko, on his fishing adventures throughout the Greek islands. Cycladic art was not as well known then as it is today. Still, it was there and could be appreciated by an active visitor willing to seek out the less well known museums then in operation around the Cycladic islands.

Dolly was quick to appreciate the value of its stark and simple forms. She understood instinctively that as others gained exposure to these strange forms, they too would share her fascination. Dolly set about quickly to share her discovery. In 1962 she requested and was granted a “Permit for Private Collection” by the then General Director of Antiquities of the Hellenic Ministry of Culture, Ioannis Papadimitriou. 

The issuance of this permit was instrumental to the success of Dolly and Niko’s efforts because it enabled them to purchase and acquire antiquities both in Greece and abroad. 

Dolly quickly developed experience as a collector and assembled a comprehensive collection of Cycladic antiquities which is distinguished both for its exquisite quality and for its completeness. 

Mobilizing the specialized knowledge of noted Greek and foreign archaeologists, the objects were photographed, catalogued, conserved and systematically studied. The Cycladic pieces from this collection were officially published for the first time in a 1968 catalogue.

After donating the Collection to her newly created N.P. Goulandris Foundation (1985), Dolly set about to complete the construction and fitting out of a brand new purpose-built museum conveniently located in a pleasant central Athens neighbourhood. 

The museum building was constructed with materials common in the Cyclades such as white marble and granite. Expansive glass windows grace the frontage above the main entrance. The blue reflection of our sunlit skies creates a visual evocative of the Cycladic islands.

The Museum of Cycladic Art was inaugurated on January 26, 1986. The well designed original core facility has provided a wonderful permanent home for the Collection. Dolly’s persistent efforts through the years were instrumental to the Museum’s continued physical expansion. Valuable additional space to house a growing academic, curatorial and administrative staff as well as greatly expanded areas for all types of temporary exhibitions have all been provided for the Museum of today. 

Under Dolly’s guidance, the Museum of Cycladic Art evolved into an active institution, focusing on the research of ancient and modern Greek culture, the presentation of archaeological exhibitions, art exhibits of many types, the publication of monographs and exhibition catalogues, and the organization of lectures and seminars both for scholars and for the general public. 

Dolly took a special interest in children’s education. She felt it was important to provide young people with a quality vehicle designed to creatively open their minds to the wonders of artistic appreciation. Many young adults in Athens today can still remember their early visits to the Cycladic Museum and how they were guided at the time to create clay models of those unusual figurines to which they had so recently been first exposed.

Dolly Goulandris was gifted with a singular ability to form lasting friendships and uniquely creative relationships with many talented individuals throughout the world of culture. Thankfully she applied this ability to achieve the favored international reputation enjoyed by her Museum. Far-reaching collaborations with major institutions around the globe resulted in exhibitions of exceptional quality with masterpieces of world art presented alongside the permanent collections of the Museum of Cycladic Art.

Dolly told us she sought a “culture with no frontiers”. She devoted the better part of her life to the pursuit of this ideal and Cycladic Art became far more accessible to the general public achieving the world wide recognition it always deserved. Her success in this endeavor was widely acclaimed and led to many international distinctions.

Dolly was a woman with a drive to get things done and so she left this world a richer place. Her life experience encompassed what for many would have seemed a multitude of lives. 

Somewhere along the way, she ran into her first Cycladic figurine. And here she learned the excitement of sharing. At its core, Dolly’s life came to be about just this: a lifetime journey to share her “Cycladic Vision.”

 

Honorary Distinctions 

1963: Lifetime Member of the Athens Archaeological Society 1978: Medal of the Order of Merit of the Hellenic Republic 1981: Silver Award of the Academy of Athens 1983: ‘Commandeur de l’ Ordre des Arts et des Lettres’ of the French Republic 1987: Special commendation of the European Museum of the Year Award 1996: Honorary Doctorate of the University of Athens 1997: International Prize for Culture of the A.S. Onassis Foundation 1999: Medal of the Commander of the Order of the Phoenix of the Hellenic Republic 2000: Medal ‘De Alfonso X El Sabio’ of the Spanish Ministry of Education and Culture 2003: Anassilaos - Nostos Award of Reggio de Calabria, Italy 2004: Grand ‘Ufficiale dell’ Ordine della Stella della Solidarieta’ of the Italian Republic 2008: “Athena” award of the Hellenic Federation of Friends of Museums (HFFM)

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ